De fascinerende geschiedenis van De Abt
Thuisbasis van Gentse middenstand, oorlogsheld en abt van Orval
In de schaduw van de eeuwenoude Sint-Baafskathedraal in hartje Gent staat een schilderachtig gebouw met een unieke geschiedenis. Vandaag draagt het de naam ‘De Abt’, maar de voorbije eeuwen en decennia wisselde het pand verschillende keren van eigenaar en bestemming.
In een ver verleden diende het gebouw als kapittelhuis waar de monniken van het Gentse bisdom elkaar ontmoetten. Later kwam het pand in de handen van de familie de Giey, een invloedrijk en adellijk geslacht van grootgrondbezitters. De adellieden gebruikten de woning als winterresidentie. Maar het was de jonge ondernemer Karel Van der Cruyssen die het pand haar huidige glorie gaf.
Clublokaal voor Gentse ondernemers
Als jongeman droomt Karel van een carrière als ingenieur, maar die wens moet hij opbergen als zijn vader op jonge leeftijd sterft. Samen met zijn broer neemt hij het behangersbedrijf van zijn vader over en bouwt hij de familiezaak uit tot een bloeiende bouwonderneming. Op een bepaald moment stelt hij enkele honderden mensen te werk.
Karel ontpopt zich tot een visionair en gedreven ondernemer. Samen met een collega-zelfstandige richt hij in 1883 de eerste middenstandsorganisatie van België op. ‘Dieu et Patrie’ of ‘God en Vaderland’ verenigt de Gentse middenstand met de Gentse bourgeoisie. Karel organiseert toneelopvoeringen, eetfestijnen en allerhande activiteiten. God en Vaderland wordt zo de voorloper van het huidige UNIZO. De organisatie barst uit zijn voegen en de nood aan een clublokaal groeit, waarop Karel het pand in de Lange Kruisstraat koopt. Het wordt het epicentrum voor de Gentse middenstand en kleine ondernemers.
Van ondernemer naar oorlogsheld
Aan dat mooie liedje komt een einde wanneer in 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbreekt. Karel sluit zich aan bij het Belgische leger, waar hij al snel opklimt tot de rang van onderluitenant. Hij overtuigt de zonen van heel wat Gentse ondernemers om zijn voorbeeld te volgen. Velen sneuvelen in de strijd.
In 1918 raakt Karel gewond en belandt hij in het veldhospitaal van Zomergem. Daar nemen de Duitsers hem krijgsgevangene, maar nog voor het einde van de oorlog weet hij te ontsnappen. Na de wapenstilstand wordt hij als held overladen met medailles. Karel Van der Cruyssen behoort tot de meest gedecoreerde militairen van het land.
Karel wordt priester Marie-Albert
Na de oorlog wordt Karel nooit meer de oude. In 1919 trekt hij naar Normandië, waar hij toetreedt in in het klooster van de abdij Notre-Dame de la Grande Trappe. Na zes jaar wordt hij tot priester gewijd: Karel van der Cruyssen heet vanaf dan Marie-Albert Van der Cruyssen. In 1926 keert hij samen met enkele collega-monniken terug naar België. Zijn taak: de abdij van Orval heropbouwen. Deze historische abdij was volledig verwoest tijdens de Franse Revolutie en was sindsdien een ruïne gebleven.
Priester Marie-Albert staat voor een gigantische uitdaging. Om de heropbouw te financieren, reist hij door het hele land om giften op te halen. De Gentse ondernemers zijn hem niet vergeten en tasten diep in de buidel. De Gentse middenstand zal uiteindelijk een vijfde van het nodige kapitaal doneren.
Bier brouwen om rond te komen
Maar met giften alleen redt priester Marie-Albert het niet. Bovendien moet hij ook voorzien in het levensonderhoud van de tientallen monniken die in de abdij komen wonen. Om geld in het laatje te brengen, geeft hij onder meer een postzegelcollectie uit. Zijn ondernemersinstinct komt opnieuw bovendrijven: in 1931 richt Marie-Albert de brouwerij op, een jaar later volgt de kaasmakerij. De trappist Orval was geboren.
Vijf jaar na de oprichting van de brouwerij wordt hij tot de 53ste abt van Orval gewijd. Dom Marie-Albert Van der Cruyssen is zo de eerste abt van de heropgebouwde abdij van Orval. In 1950 treedt hij af door ernstige gezondheidsproblemen en in 1955 sterft Marie-Albert. Vandaag is Orval nog steeds een van de populairste en meest illustere trappisten ter wereld.
Restaurant De Abt
Eind 2015 opende het huidige restaurant en meetingcenter De Abt haar deuren. Uit eerbetoon voor de Gentse visionair-ondernemer en abt Karel van der Cruyssen kreeg het pand de toepasselijke naam ‘De Abt’. Ook vandaag staat ontmoeting er centraal. Het restaurant biedt tot 90 plaatsen, in de drie vergaderzalen op de eerste verdieping kunnen bovendien groepen tot en met 110 personen terecht. Verenigingen, bedrijven, families, vrienden, toeristen, politieke partijen … Iedereen is hier welkom.
De link met de abdij van Orval zit niet enkel in onze geschiedenis. Als eerbetoon aan Karel/Marie-Albert Van der Cruyssen, creëerden we een uitzonderlijk Orval-menu. Uiteraard kunt u in De Abt ook genieten van een vers geschonken Orval.
Wat heeft Marie-Albert te maken met de verdwijning van de Rechtvaardige Rechters? Ontdek het hier.
Trappist: niet zomaar een bier
Er zijn slechts twaalf erkende trappistenbieren, waarvan de helft in België wordt gebrouwen. Aan de term ‘trappistenbier’ hangen specifieke kenmerken vast. Zo staat de brouwerij onder toezicht van een trappistenklooster en wordt het bier enkel binnen de muren van de abdij gebrouwd. Daarbij is het kloosterleven prioritair: de brouwerij is slechts een bijkomstigheid. Een deel van de opbrengsten dient voor het onderhoud van de monniken, de rest gaat steevast naar een goed doel.
Nieuwsbrief
Wil u op de hoogte blijven van wat er beweegt in en rond De Abt? Schrijf u hier in voor onze maandelijkse nieuwsbrief.