Het mysterie van het gestolen paneel
Op 50 meter van De Abt prijkt de statige Sint-Baafskathedraal, een gebouw dat onherroepelijk verbonden is met de gebroeders Hubert en Jan Van Eyck. Samen met onder andere Hans Memling, Rogier van der Weyden en Dirk Bouts behoren zij tot de school van de Vlaamse Primitieven. Deze groep kunstschilders uit de late 15e en begin 16e eeuw in de (Zuidelijke) Nederlanden is wereldvermaard. Jan Van Eyck staat zelfs bekend als de uitvinder van de olieverftechniek.
De diefstal van de Rechtvaardige Rechters
In opdracht van de rijke koopman Joos Vijd schilderden de gebroeders Van Eyck
tussen 1430 en 1432 ‘De Aanbidding van het Lam Gods’. Het drieluik bestaat uit 12 houten panelen en behoort tot de meest verbluffende meesterwerken ter wereld. Vijd schenkt het kunstwerk later aan de Sint-Baafskathedraal.
In de nacht van 10 op 11 april 1934 verdwijnen twee panelen: ‘Johannes de Doper’ en de ‘Rechtvaardige Rechters’. Het eerste paneel wordt na enkele dagen in alle anonimiteit teruggegeven, maar de ‘Rechtvaardige Rechters’ blijft spoorloos. Tot op vandaag is het paneel – ondanks intens speurwerk – niet teruggevonden.
Wie was de dief?
Er bestaan tal van theorieën over de diefstal van de ‘Rechtvaardige Rechters’, maar tot heden blijft het een groot mysterie. De hoofdverdachte is Arsène Goedertier, een Vlaamse wisselagent en kunstliefhebber uit Wetteren. Hij zou het paneel gestolen en ergens verborgen hebben.
Maar daarbij kreeg hij volgens een voormalige Gentse politiecommissaris hulp vanuit het bisdom van Gent. Op zijn sterfbed biecht Arsène Goedertier op dat hij weet waar het paneel zich bevindt, maar de exacte locatie aanduiden lukt niet meer.
De diefstal en de abt van Orval
Volgende verschillende bronnen wist niemand minder dan dom Marie-Albert Van der Cruyssen meer af van de diefstal en de geheime locatie van het paneel. In 1953 wordt hij samen met Valère Goedertier, de jongere broer van de vermeende dief, en kanunnik Gabriël Vanden Gheyn, conservator ten tijde van de diefstal, gespot in een wagen. In die periode kampte Marie-Albert al met ernstige gezondheidsklachten.
Wie is die illustere abt van Orval? Ontdek het verhaal van Karel van der Cruyssen.
Volgens ex-politiecommissaris en speurder Karel Mortier zou de priester tijdens de Tweede Wereldoorlog gevlucht zijn om het paneel uit de handen van de nazi’s te houden. Vermoedelijke eindbestemming: het Louvre, waar het kunstwerk een schoonmaakbeurt kreeg. Volgens Mortier bevat het archief van het Louvre een authentieke kleurenfoto van het gestolen paneel. Dat er op het moment van de diefstal nog geen kleurenfotografie bestond, deert de onderzoeker niet.
Vandaag blijven de diefstal én de schuilplaats van de ‘Rechtvaardige Rechters’ een groot mysterie. Voorlopig lijkt daar geen verandering in te komen.
2020: het Van Eyck-jaar
In 2020 keert het volledig gerestaureerde kunstwerk ‘De Aanbidding van Het Lam Gods’ terug naar zijn originele thuis: de Sint-Baafskathedraal. Tegelijk worden de gebroeders Van Eyck geëerd met een schitterende tentoonstelling in het MSK Gent én festiviteiten in en rond de kathedraal.
Ook De Abt viert mee met een aanbod van activiteiten en een aangepast menu. Want ook wij zijn trots op de geniale broers.
Wil u op de hoogte blijven van wat er beweegt in en rond De Abt? Schrijf u in voor onze maandelijkse nieuwsbrief.